بررسی اثر تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد اولیه ژنوتیپ‌های لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata)

یکی از محدودیت ­های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه، وجود تنش شوری می‌باشد. به­ منظور بررسی اثر شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در آزمایشگاه ژنتیک و بانک ژن گیاهی ملی ایران بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل 15 ژنوتیپ مختلف لوبیا چشم بلبلی (مشهد، امید بخش1، امید بخش2، 001، 002، 7245،  7254، 7262، 7288، 7244، 7256، 7291، 7289، 7278 و 7305) و چهار سطح کلرید سدیم با غلظت‌های0،  50،  100 و 150 میلی‌مولار بودند. اثر ژنوتیپ روی تمام صفات مورد مطالعه به غیر از وزن تر ساقه‌چه و اثر شوری روی صفات درصد جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، قدرت جوانه‌زنی، وزن تر ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه معنی‌دار بود.  ژنوتیپ‌های مشهد و 7262 در بالاترین غلظت شوری دارای بیشترین درصد جوانه‌زنی نهایی (100 درصد) بودندو ژنوتیپ 001 در بالاترین سطح شوری دارای کمترین درصد جوانه‌زنی نهایی (38.88 درصد) بود. ژنوتیپ مشهد بالاترین شاخص قدرت جوانه‌زنی را به دست آورد و با افزایش غلظت شوری شاخص قدرت جوانه‌زنی، وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه آن کاهش یافت. ژنوتیپ‌های مشهد و 7262 بعنوان مقاوم‌ترین و ژنوتیپ 1 به عنوان حساس‌ترین ژنوتیپ نسبت به شوری انتخاب شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای نشان داد که ژنوتیپ‌ها در سه خوشه جدا از هم قرار گرفتند به طوری­ که ژنوتیپ‌های 1 و امیدبخش 2 در خوشه‌های جداگانه‌ و بقیه ژنوتیپ‌ها در خوشه سوم قرار گرفتند. بر اساس نتایج این آزمایش تنوع ژنتیکی لازم برای انتخاب ارقام مقاوم به شوری در میان ژنوتیپ‌های لوبیا چشم بلبلی ایران وجود دارد.